Tips, Tricks and Tools: Column Burgerslachtoffers, hulpverleners en PTSS [Post Traumatisch Stress Stoornis]

Algemeen bekend is dat hulpverleners worden blootgesteld aan extreme situaties en daar Post Traumatisch Stress Stoornis [PTSS] aan overhouden. Maar ook burgers kunnen door allerlei belevenissen dit syndroom oplopen. Zelf ben ik in 2010 mijn eigen gang in geslagen. Politie kwam ter plaatse en vroegen mij of ik behoefte had aan slachtofferhulp.

Behalve dat mijn gezicht behoorlijk bloedde en ik een enorme hoofdpijn had overheerste toch de woede. Een medewerkster van Slachtofferhulp belde mij de volgende dag maar er heeft nooit een vervolggesprek plaatsgevonden. Ik moest maar leren omgaan met mijn boosheid raadde zij mij aan. De dader, woont nog steeds twee etage's boven mij, werd aangehouden maar kwam dezelfde avond weer thuis. Ik heb aangifte gedaan maar na een bezoek aan de rechtbank werd mij duidelijk gemaakt door de rechter dat hij er alleen een taakstraf en geldboete aan zou overhouden en hij zou niet hoeven te verhuizen, het advies was dat ik geen verdere stappen moest gaan ondernemen. Toch heb ik zaken niet echt los kunnen laten. Regelmatig triggeren geluiden of iets dergelijks een bepaald gevoel van onveiligheid.

Zo schreef Wijkagent Han, Politie Sittard het volgende verhaal:"

PTSS OOK BIJ BURGER SLACHTOFFERS !
INLEIDING 2012:"Mijn maat en ik kregen tijdens onze nachtdienst een melding van een overspannen iemand. Deze zou volledig zijn doorgeflipt en was met van alles aan het gooien vanaf zijn balkon. En dat midden in de nacht. Ongelukken zijn ook dan niet uit te sluiten. De man had in de hal van zijn wooncomplex een deur vernield met zware mokerslagen van zijn hamer. In deze begeleide woonvorm woonden slechts en alleen mensen met een psychische stoornis. Niets doen was geen optie vond de ter plaatse ontboden begeleidster en zij wilde hem aanspreken op zijn overspannen gedrag. Hij had reed vaker overspannen gereageerd op alles en iedereen en nu was de maat vol. Voordat we hem zouden aanspreken werden voldoende veiligheidsafspraken gemaakt. Daarna tikte de begeleidster op diens voordeur. De verwachte reactie van de man was van dien aard dat door gestommel, onmenselijk geschreeuw een pikante gevaarlijke situatie ontstond. Alsof er een spreekwoordelijke bom ontplofte. Toevallig dacht ik aan de pepperspray -voor het eerst in mijn loopbaan- en nam deze ter hand. Mijn collega nam het volgende geweldsmiddel in de lijn, ter hand. Dan moet u weten dat we in een klein voorportaal stonden en niet meer weg konden komen. De begeleidster vluchtte in paniek en ijlings weg achter langs ons heen, naar een veilig heenkomen. Toen zij veilig was zwiepte de voordeur open onder grote krachtinspanning. Mijn maat en ik stonden daar toen oog in oog met een zwaar overspannen mannelijke hulk –net niet in de kleuren groen- die wij normaliter gewend zijn uit de film. De gespierde man was slechts gehuld in zijn onderbroek en hield een groot slagersmes dreigend vast, met de mespunt op ons gericht. Zijn gezichtsuitdrukking was totaal overspannen van vooraf tieren en schreeuwen en inwendig gebruik van varia middelen. Achteraf bleek ook nog een keer dat hij schizofreen was. Een slechte combinatie wellicht met mogelijke inname van speed. De man stapte zeer dreigend door de deuropening op ons af.

Ik spoot die pijnlijke melange van pepperspray meteen recht in zijn ogen, bull’s eye. Zijn vervolgactie was abrupt terugstappen zijn woning in, schreeuwen van de pijn, EN de voordeur onder grof geweld dichtknallen. In de muur ontstond mede daardoor een scheur in het pleister/stucwerk. Vervolgens in de woning schreeuwde hij het uit van de pijn en we hoorden niets anders dan gestommel van het overal tegenaan botsen. De bekende blinde razernij maar nu duidelijk te aanhoren. Het effect van pepperspray was fenomenaal. Hij kwam door de helse pijn meteen bij zijn positieven. Ik riep naar hem van, kom naar buiten dan gaan we je helpen met je pijn. Hij voldeed aan dit aanbod van hulp. In de hal werd hij gefouilleerd, geboeid en afgevoerd. Tijdens de overbrenging deelde hij mede dat hij zich een moordmachine voelde en niet zou zijn teruggeweken voor de politie en ons gestoken zou hebben. Als hij iemand zou zijn tegengekomen beneden bij de vernielde deur dan had hij deze persoon doodgeslagen met die hamer. Al met al een heftige zaak. Dit in relatie tot geweld tegen de politie en de branche richtlijnen. Wij dachten een goede “dreun” uitgedeeld te hebben en justitie en hulpverlening zouden wel raad weten met hem. De volgende nachtdienst bleek dat hij niet in verzekering was gesteld en niet in het directe hulpcircuit was gestuurd. Een aangeboden BOT gesprek was voor ons niet nodig. Misschien achteraf wel als ik hoor dat hij een lichte (taak)straf heeft gekregen en de rechter zeer mild heeft geoordeeld.

Gelukkig vindt de politiek langzamerhand dat ons vak best wel eens gevaarlijk kan zijn. PTSS wordt flink onder handen genomen en er is wellicht kans dat politiemensen nu snel geholpen gaan worden. Ook al hebben zij zware negatieve dossiers op hun schouders. Natuurlijk ook voor hun gezinnen en familie. De kans op (financieel) eerherstel schijnt uiteindelijk te gloren….Ik kan van deze casus nog een bladzijde vol typen maar daar gaat het niet om. Weet u nog dat ik sprak dat de begeleidster wegvluchtte in paniek achter onze gelederen richting uitgang…

KERN: Het toeval wilde dat ik een paar maanden geleden weer op deze onheilsplek terugkwam ivm een buurtonderzoek nav een inbraak elders in de buurt. Die begeleidster was ook nu aanwezig in deze begeleide woonvorm. Sommigen zeggen dat toeval niet bestaat, maar dan toch…….We kwamen weer aan de praat over de geweldsexplosie van toen. Bleek dat die overspannen persoon verplaatst was naar elders omdat hij niet meer te handhaven was in deze begeleide woonvorm. Het schijnt dat hij weer bij zijn vader woont in mijn bewakingsgebied in de aan mij toebedeelde OLS dorpjes. Hij is kennelijk en gelukkig rustig want ik heb nog niets van hem vernomen. Voor hoelang, dat is de vraag. De toekomst zal dit uitwijzen. Alertheid blijft dus geboden….

In mijn beleving maken militairen, politiemensen en verdere eerste lijn hulpverleners de meeste kans op PTSS . Aangezien deze categorieën altijd als eerste gevraagd of ongevraagd in de linie van gevaar terechtkomen. Deze begeleidster vertelde mij dat zij nog een aantal weken had doorgewerkt na de geweldexplosie en tijdens haar vakantie een burn out had gekregen. Psychische hulp bij haar had uiteindelijk uitgewezen dat zij PTSS had opgelopen. Zij is langdurig ziek thuis geweest en was pas sinds kort geheel of gedeeltelijk aan het werk. Ik vroeg haar waarom zij of haar hulpverleners mij niet hadden gebeld? Daar had zij niet aan gedacht. Kennelijk had zij voor haar persoon voldoende hulpverlening waardoor ze mij –als lotgenoot- niet nodig dacht te hebben. Een ware vorm van tunnelvisie, jammer blijkt nu achteraf. Ik had haar zeker voor een deel kunnen helpen. In ieder geval had ik de impact en haar imaginaire beelden kunnen relativeren….en veranderen.

Saillant detail is dat de begeleidster in haar beleving dacht dat zij oog in oog had gestaan met die overspannen bewoner en dat deze haar bijkans met zijn slagersmes gestoken had. Ik heb haar de waarheid uit de doeken gedaan. Zij had tijdig een veilig heenkomen gezocht. Zij stond heel ver achter ons in een andere gang. Mijn maat en ik konden daar toen perfect voor de opponent voor de aanval met het slagersmes. Alleen wij konden niet meer wegkomen. De aanval werd perfect afgeweerd. Ik heb haar de procesgang en strafoplegging uitgelegd en dat ik mij als politieslachtoffer wederom heb gevoegd om principiële redenen. Zij had veel inkomsten misgelopen door haar ziekteproces en ook zij gaat nu proberen om verder financieel schadeloos gesteld te worden. Ik ben benieuwd of ik van haar hoor als het wel of niet gelukt is"

De website www.blauweveerkracht.nl is een portal en bedoeld om laagdrempelige online mogelijkheden te bieden voor psychosociale ondersteuning aan getroffenen van ingrijpende gebeurtenissen. Deze portal voor politiemedewerkers is er één in een reeks van meer te ontwikkelen separate portals voor een aantal specifieke doelgroepen, zoals: veteranen (reeds ontwikkeld), ambulance, brandweer en ook burgers.

Vierduizend agenten hebben last van post- traumatisch stressstoornis, 1000 van hen is aan de anti-depressiva. Met last van symptomen als duizeligheid, verminderde rijvaardigheid en reactievermogen. Kunnen zij nog wel de straat op? Oud-agent Rick Franx is oprichter van de Stichting Hulp voor Hulpverleners. Hij verkeerde ook in zo´n situatie en heeft nog steeds last van ptss. Bekijk hier het tv programma in het schaduw van het nieuws van de Vara.

AD - Steunpunt biedt nazorg aan getraumatiseerde brandweer

Cor Politie - Een hart voor collega's

Bol.com - Boek Onder spanning - werken bij de politie

Ministerie V&J - Rapport De prijs die je betaalt..

Omroep WNL- Helden in de knel

Universiteit Tilburg - De belasting van longitudinaal trauma-onderzoek

UvA - PTSS bij mensen met verstandelijke beperking

Blauwe Veerkracht - Impact Politiewerk

Tips, Tricks & Tools - Slachtoffer van woonoverlast

Boek Hoe mijn jongensdroom een nachtmerrie werd, Politieagent en PTSS [mijn bestseller Jacco van Bezuijen

Niels Roelen [majoor in het Nederlandse leger] - Telefoon - 'Bel me niet register'

Politieacademie - PTSS bij de politie - een beter beeld